دستگاه‌های حضور و غیاب امکان بررسی آسان ورود و خروج کارمندان را فراهم کرده‌اند. با این حال، تقلب در این سیستم‌ها به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها تبدیل شده‌است. بسیاری از افراد از روش‌های مختلف برای دور زدن این سیستم و ثبت حضور خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین تشخیص اثرانگشت‌های تقلبی و به کارگیری روش‌های پیشگیری و مقابله با آن ضروری است. این اقدامات نه تنها به حفظ اعتبار سیستم‌های امنیتی کمک می‌کند، بلکه در افزایش اعتماد فرآیندهای تجاری و اداری تاثیر به‌سزایی دارد. در ادامه به تشخیص اثر انگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب، می‌پردازیم.
اهمیت شناسایی اثرانگشت تقلبی در سیستم‌های حضور و غیاب
اثرانگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب برای حفظ دقت و اعتبار اطلاعات کارکنان از اهمیت بالایی برخوردار است. کارمندان با استفاده از این روش؛ حتی در زمان غیبت از محل کار نیز می‌توانند حضور خود را در دستگاه ثبت کنند. این موضوع نه تنها تأثیر منفی بر نظم و انضباط سازمان دارد، بلکه می‌تواند منجر به بروز مشکلات امنیتی بسیاری شود؛ به همین دلیل، شناسایی و مدیریت اینگونه از تقلب‌ها باید به یکی از اولویت‌های اصلی هر سازمان تبدیل شود تا از صحت فرآیندهای کاری خود اطمینان حاصل کنند.
تشخیص اثر انگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب می‌تواند باعث تقویت امنیت سازمان شود. وقتی یک سیستم قادر به تشخیص اثر انگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب و جلوگیری از اثرانگشت‌های غیرمجاز باشد، سطح امنیت کلی سازمان افزایش یافته و اطمینان بیشتری در بین کارکنان و مدیریت ایجاد می‌شود. این امر در سازمان‌هایی که اطلاعات حساس و مهمی را مدیریت می‌کنند، بسیار حائز اهمیت است.
مقاله پیشنهادی: مقایسه دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی و تشخیص چهره
روش‌های متداول تقلب در دستگاه‌های حضور و غیاب اثرانگشتی
کارکنان از روش‌های تقلب برای ثبت اثرانگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب استفاده می‌کنند که در این بخش به بررسی هریک از این روش‌ها و نحوه انجام آن می‌پردازیم:
استفاده از اثرانگشت جعلی(سیلیکونی، پلاستیکی، چاپ شده)
استفاده از اثرانگشت‌های جعلی یکی از شایع‌ترین روش‌های تقلب در دستگاه حضور و غیاب اثرانگشتی است. این تقلب با هدف ثبت حضور کارکن بدون حضور واقعی او در سازمان انجام می‌شود و می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی در اعتبار و دقت داده‌های ثبت شده گردد. اثرانگشت‌های جعلی به روش‌های مختلفی تولید می‌شوند که عبارتند از:
- اثرانگشت سیلیکونی بسیار نرم و انعطاف‌پذیر بوده و از قالب‌گیری اثر انگشت واقعی تولید می‌شود. این نسخه به راحتی روی سنسور اثرانگشت قرار می‌گیرد تا سنسور آن را به عنوان اثر انگشت واقعی شناسایی کند.
- اثر انگشت پلاستیکی، بسیار سخت بوده و با استفاده از ترسیم اثر انگشت واقعی روی مواد قالب‌گیری بدست می‌آید. این نوع اثر انگشت معمولا از دقت بالاتری نسبت به اثر انگشت‌های سیلیکونی برخوردار است.
- اثر انگشت چاپ شده نوعی تصویر دیجیتال تهیه شده با استفاده از اسکن یا عکس‌برداری است. این تصاویر روی لایه نازکی از مواد چاپی قرار گرفته و برای تشخیص روی سنسور گذاشته می‌شوند.
استفاده از اثرانگشت دزدیده شده
استفاده از اثرانگشت دزدیده شده به عنوان یک روش تقلب در سیستم‌های حضور و غیاب، چالش جدیدی برای امنیت این سیستم‌ها محسوب می‌شود. در این روش، فرد به‌طور غیرقانونی اثر انگشت ی از کارمندان را بدون اطلاع او از طریق عکاسی از اثر انگشت یا نمونه های موجود روی دستگیره‌های در به‌دست می‌آورد.
سپس سعی می‌کند با استفاده از آن، به سیستم وارد شده و ساعت کاری خود را ثبت نماید. این نوع تقلب به‌ویژه در سازمان‌هایی که کنترل امنیتی ضعیفی دارند، می‌تواند باعث سو استفاده‌های مالی و کاهش انضباط کاری شود.
حملات بازپخش داده‌های بیومتریک
حملات بازپخش داده‌های بیومتریک یکی از تکنیک‌های پیچیده و خطرناک در زمینه امنیت اطلاعات محسوب می‌شود که در آن، هکرها داده‌های شناسایی بیومتریک مانند اثر انگشت یا اسکن چهره را ضبط کرده و سپس آن‌ها را به‌صورت غیرمجاز دوباره پخش می‌کنند.
در این نوع حمله، مهاجم ابتدا از یک دستگاه معتبر که داده‌های بیومتریک در آن ثبت می‌شود، اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند. سپس این داده‌ها را برای دسترسی به سیستم‌های دیگر یا برای جعل هویت، ارسال می‌کند. لازم است از رویکردهای امنیتی متعددی همچون رمزگذاری و احراز هویت چندعاملی برای جلوگیری از این نوع حملات استفاده شود.
مقاله پیشنهادی: نکات مهم برای راهنمای خرید دستگاه حضور و غیاب
تکنولوژی‌های پیشرفته برای تشخیص اثرانگشت جعلی
تکنولوژی‌های پیشرفته برای تشخیص اثرانگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب به منظور افزایش امنیت و دقت سیستم‌های بیومتریک طراحی شده‌اند. این تکنولوژی‌ها می‌توانند با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، ویژگی‌های خاص اثرانگشت را تجزیه و تحلیل کرده و تفاوت‌های میان اثرانگشت‌های واقعی و جعلی را شناسایی کنند.
علاوه بر این، فناوری‌های حسگر پیشرفته‌ای وجود دارد که از آن می‌توان برای تشخیص بافت و دما استفاده کرد. از مهم‌ترین تکنولوژی‌های پیشرفته برای تشخیص اثر انگشت جعلی در دستگاه حضور و غیاب عبارتند از:
- حسگرهای نوری و خازی که برای تشخیص درست اثرانگشت، به تجزیه و تحلیل الگوهای مختلف سطح پوست و ویژگی‌های الکتریکی می‌پردازند.
- الگوریتم‌های اسکن سه بعدی با ایجاد تصویر سه بعدی از اثر انگشت، قابلیت تشخیص عمیق‌تری نسبت به تصاویر دو بعدی دارند و به شناسایی جزئیات دقیق کمک می‌کنند.
- تکنولوژی تشخیص بافت و دما با اندازه‌گیری ویژگی‌های حرارتی و بافتی پوست، اثر انگشت‌های واقعی را از مواد مصنوعی تشخیص می‌دهد.
- با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی، سیستم‌ها می‌توانند الگوهای تقلبی را شناسایی کرده و امنیت دستگاه را افزایش دهند.
- فناوری چند عاملی با ترکیب چندین روش شناسایی (مانند اثر انگشت و تشخیص چهره) امنیت را افزایش داده و احتمال تقلب را کاهش می‌دهد.
مقاله پیشنهادی: علت کار نکردن حسگر اثر انگشت دستگاه حضور و غیاب
راهکارهای افزایش امنیت دستگاه‌های حضوروغیاب اثرانگشتی
اگر از دستگاه حضور و غیاب اثرانگشتی برای افزایش امنیت دستگاه‌های خود استفاده می‌کنید، بهتر است با راهکارهای افزایش امنیت آن، آشنا شوید که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن اشاره کرده‌ایم:
استفاده از سیستم های نوری پیشرفته
برخی از دستگاه‌های حضور و غیاب جدید مجهز به سنسورهای نوری پیشرفته برای تشخیص فناوری بافت زنده هستند که در بخش بعد به طور کامل به آن پرداخته‌ایم. این فناوری به دستگاه‌ها این امکان را می‌دهد که با تحلیل ویژگی‌های فیزیکی اثر انگشت، تفاوت‌های موجود میان اثر انگشت واقعی و جعلی را تشخیص دهند. به این ترتیب، اثرانگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب به راحتی شناسایی می‌شود تا امنیت سیستم به طور قابل توجهی افزایش پیدا کند.
نظارت مستقیم بر دستگاه
این روش شامل استخدام یک نیروی معتمد است که به‌صورت روزانه بر ثبت تردد کارکنان نظارت کند. این اقدام ساده می‌تواند به کاهش تقلب و افزایش مسئولیت‌پذیری پرسنل کمک نماید.
دسترسی محدود کاربران
با تنظیم سطوح دسترسی مخصوص به هر کاربر در نرم‌افزار دستگاه حضور و غیاب، می‌توان از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس سازمان جلوگیری کرد. این کار باعث می‌شود که هر کاربر فقط به اطلاعات مرتبط با شغل خود دسترسی داشته باشد.
بررسی تغییرات احتمالی در دستگاه
سازمان‌ها باید به طور دوره‌ای نرم‌افزار دستگاه حضور و غیاب را بررسی کنند تا مطمئن شوند که به‌روزرسانی‌ها و تغییرات غیرمجاز توسط افراد سو استفاده‌گر انجام نشده است. همچنین، بررسی سخت‌افزار و به‌روزرسانی حسگرها می‌تواند به حفظ امنیت کلی دستگاه کمک کند.
مقاله پیشنهادی: راهنمای استفاده از دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی
فناوری های مقابله با اثرانگشت تقلبی
حال که با انواع روش‌های تلقب در دستگاه حضور و غیاب آشنا شدید، در این بخش انواع فناوری‌های مقابله با اثر انگشت تقلبی را مرور می‌کنیم تا مانع از تقلب و سواستفاده شوید:
تشخیص زنده بودن (liveness detection)
تشخیص زنده‌بودن (Liveness Detection) یک تکنیک جدید است که به سیستم‌های بیومتریک کمک می‌کند تا متوجه شوند آیا اثر انگشت ارائه شده متعلق به یک فرد زنده است یا نه. یکی از روش‌های این تکنیک، آنالیز جریان خون است که با اندازه‌گیری تغییرات در جریان خون در نوک انگشت، توانایی شناسایی انگشت زنده را به سیستم می‌دهد.
همچنین، اندازه‌گیری دمای پوست نیز در این دستگاه انجام می‌شود، زیرا اثر انگشت‌های تقلبی معمولا دماهایی متفاوت از انگشتان واقعی دارند. علاوه بر این، الگوهای دینامیکی نظیر ضربان قلب نیز می‌تواند به عنوان معیار تشخیص زنده بودن مورد استفاده قرار گیرد؛ چراکه این نشانه‌ها در اثر انگشت‌های تقلبی وجود ندارند و به راحتی شناسایی می‌شوند.
سنسورهای چند طیفی(multispectral sensors)
سنسورهای چند طیفی برای تشخیص اثر انگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب، یکی از روش‌هایی است که برای افزایش دقت و امنیت تشخیص هویت فرد کاربرد دارد. این سنسور با تجزیه و تحلیل داده‌ها از چندین باند طیفی مختلف، شناسایی و تفکیک دقیق ویژگی‌های بیومتریک انگشت را فراهم آورده است، به‌طوری که می‌تواند تفاوت‌های ظریف در الگوهای انگشت را که تحت تأثیر عواملی مانند رطوبت یا آلودگی قرار دارند، شناسایی کرده و از این طریق میزان خطای شناسایی را کاهش دهد. در نتیجه، استفاده از آن در سیستم‌های حضور و غیاب می‌تواند از تقلب و سوءاستفاده جلوگیری کند.
ترکیب فناوری‌های بیومتریک برای افزایش دقت
احراز هویت بیومتریک یک روش امنیتی مؤثر است که بر اساس ویژگی‌های بیولوژیکی هر فرد عمل می‌کند. در این سیستم، ویژگی‌های فیزیکی یا رفتاری افراد با داده‌های ذخیره شده مقایسه می‌شود. اگر نمونه‌ها مطابقت داشته باشند، هویت فرد تأیید میگردد. در حال حاضر تکنولوژی بیومتریک به سه دسته اصلی تقسیم شده است:
- بیومتریک بیولوژی که به خصوصیات مولکولی و ژنتیکی مانند DNA و خون توجه می‌کند.
- بیومتریک ریخت‌شناسی که بر اساس ویژگی‌های ظاهری نظیر اثر انگشت، چهره یا رگ‌های عنبیه عمل می‌کند.
- بیومتریک رفتاری که به شناسایی الگوهای رفتاری منحصربه‌فرد مانند نحوه راه رفتن، صحبت کردن و تایپ کردن افراد می‌پردازد.
مقاله پیشنهادی: مزایا و معایب دستگاه حضور و غیاب
مقایسه دستگاه‌های حضور و غیاب در برابر تقلب و امنیت آن‌ها
مقایسه دستگاه‌های حضور و غیاب از نظر تقلب و امنیت نشان می‌دهد که فناوری‌های پیشرفته؛ مانند حسگرهای بیومتریک و تشخیص زنده بودن (Liveness Detection) می‌تواند به طور قابل توجهی از تقلب جلوگیری کند و دقت ثبت تردد را افزایش دهد.
در مقابل، دستگاه‌های سنتی ممکن است در برابر تقلب‌هایی چون ثبت تردد با اثر انگشت‌های جعلی یا غیرمجاز آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا این سیستم‌ها معمولا مکانیزم‌های امنیتی پیشرفته ندارند تا خطر تقلب را به حداقل برسانند. در جدول زیر، انواع دستگاه‌های ثبت حضور غیاب کارکنان را مورد بررسی قرار داده‌ایم تا با مزایا و معایب هریک آشنا شوید:
| نوع دستگاه | نحوه عملکرد | مزایا | معایب |
| دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی | ثبت با اثر انگشت | دقت بالا
امکان محاسبه دقیق حقوق امکان رهگیری اضافه کاری افزایش احساس مسئولیت کارکنان |
قیمت بالا
عدم تشخیص درست اثرانگشت غیربهداشتی عدم امکان تغییر اثر انگشت |
| دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره | تشخیص اجزای صورت | امنیت بالا
سازگاری با سیستم‌های امنیتی دقت بالا |
ذخیره و پردازش طولانی تصویر
اشتباه در کیفیت و اندازه تصویر توجه به زاویه دید درست قیمت بالا |
| دستگاه حضور و غیاب کارتی | کارت اختصاصی | داشتن کارت شخصی
عدم وجود مشکلات سیستم بیومتریک |
عدم استفاده در صورت نداشتن کارت
امکان تقلب بالا امنیت کم |
| آنلاین دینگ | فناوری مبتنی بر وب | دارای نسخه تحت وب
عدم انتقال بیماری و بهداشتی امکان تعیین شیفت کاری ثبت حضور غیاب براساس موقعیت جغرافیایی امکان مدیریت شعب مختلف دارای قیمت مناسب |
نیاز به اینترنت
نیاز به گوشی هوشمند |
نتیجه‌گیری
امروزه در تمامی سازمان‌ها و اداره‌ها برای تشخیص اثر انگشت تقلبی در دستگاه حضور و غیاب از روش‌های مختلف و جدید استفاده می‌کنند؛ زیرا متاسفانه بسیاری از افراد با روش‌هایی مانند جعل اثر انگشت یا استفاده از اثرانگشت‌های سیلیکونی و چاپ شده، به انجام تخلف روی می‌آورند. تقلب در حضور و غیاب می‌تواند باعث بروز ناامنی و بی اعتمادی در سازمان گردد. در این مقاله به بررسی انواع راهکارهای جلوگیری از این اتفاق پرداختیم تا بتوانید از بروز مشکلات مربوط به آن، جلوگیری کنید و امنیت سازمان خود را افزایش دهید.
سوالات متداول
رایج‌ترین روش‌های تقلب در دستگاه‌های حضور و غیاب کدامند؟
استفاده از اثرانگشت‌های چاپ شده، سیلیکونی و حتی دزدیدن اثر انگشت می‌تواند باعث تقلب در دستگاه‌های حضور و غیاب شود.
چه روش‌هایی برای جلوگیری از تقلب در دستگاه حضور و غیاب اثرانگشت وجود دارد؟
با استفاده از سنسورهای پیشرفته؛ مانند امکان تشخیص بافت زنده یا استفاده از ویژگی‌های بیومتریک می‌توان تقلب را کاهش داد. بررسی مداوم و نظارت مستمر نیز موثر است.
تقلب در دستگاه حضور و غیاب اثر انگشت چه مشکلاتی به بار می‌آورد؟
با تقلب در این دستگاه، ناامنی در سازمان افزایش یافته و اعتماد به دستگاه درمیان کارکنان و مردم کاهش می‌یابد. درنتیجه آسیب مالی و اجتماعی بسیار زیادی به شرکت و کارمندان وارد می‌شود.
