بینظمی در ثبت ورود و خروج پرسنل از مشکلاتی است که در هر شرکت دولتی یا غیردولتی رخ میدهد و باعث اختلال در روند کار میشود. تمامی کارکنان مطابق با قانون کار باید بهموقع در محل کار حضور داشته باشند و تنها با هماهنگی مسئول مربوطه میتوانند غیبت کنند. صاحبان مشاغل و کسب و کارها با تهیه دستگاه حضور و غیاب میتوانند به محاسبه دقیق غیبت، تاخیر و حقوق و دستمزد کارکنان بپردازند و از این طریق نظم را در محل کار برقرار کنند. در ادامه همراه ما باشید تا با نحوه محاسبه غیبت موجه و غیر موجه و عواقب آن در قانون کار بیشتر آشنا شویم.
اهمیت پیروی از آییننامه حضور و غیاب
برقراری و رعایت نظم و انضباط در محیط کار به صاحبان مشاغل و کسب و کارها کمک میکند تا رشد کنند و از مهمترین عوامل موفقیت است. در صورتی که نظم و انضباط در محیط کار رعایت نشود نمیتوانید به موفقیت برسید و از اهداف خود باز میمانید. کنترل ورود و خروج پرسنل به محیط کار یکی از مهمترین عواملی است که باعث برقراری نظم در مجموعه میشود و به این منظور مطابق با قانون کار باید مقرراتی وضع کنید تا پرسنل نتوانند به راحتی غیبت کنند. از طریق نرمافزار دستگاه حضور و غیاب میتوانید ساعات ورود و خروج پرسنل خود را ثبت کنید و مطابق با آن هر گونه غیبت غیرموجه را محاسبه نمایید. در نتیجه با جریمه کردن پرسنل مجبور خواهند شد بهموقع در محل کار حضور پیدا کنند و نظم در محیط کار شما رعایت خواهد شد.
تعریف غیبت موجه و غیرموجه از نگاه قانون کار
طبق قانون کار کارکنان باید در ساعت و روز تعیین شده به جز روزهای تعطیل در محل کار حضور داشته باشند. در صورتی که از مرخصی قانونی استفاده شده باشد یا شخص با مسئول مربوطه هماهنگیهای لازم را انجام داده باشد و مجوز دریافت کرده باشد مشمول غیبت موجه شده است و جریمهای متوجه او نخواهد شد. علاوه بر آن طبق قانون کار در صورتی که مشمول یکی از شرایط زیر باشید و نتوانید در محل کار حضور پیدا کنید همچنان غیبت شما موجه خواهد بود:
- بیمار بودن فرد همراه با مرخصی استعلاجی از پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی
- تولد فرزند به مدت ۲ روز
- فوت بستگان درجه یک به مدت یک هفته
- فوت بستگان درجه ۲ به مدت ۴ روز
- احضار توسط مراجع قضایی جهت ادای شهادت و موارد مشابه
ناگفته نماند در صورت قرار گرفتن در هر یک از شرایط باید کارفرمای خود را مطلع کنید. در صورتی که کارکنان بدون قرار گرفتن در هر یک از شرایط ذکر شده و بدون هماهنگی با مسئول مربوطه و عدم درخواست مرخصی در محل کار حضور پیدا نکنند مطابق با ماده ۸ قانون رسیدگی به تخلفات اداری دچار تخلف شدهاید و مشمول جریمه میشوید. کارکنانی که با اختیار خود در محل کار حضور پیدا نمیکنند مشمول غیبت غیرموجه شدهاند و نمیتوانند حقوق و مزایای جانبی آن را دریافت کنند. حقوق و مزایا مطابق با تعداد روزهای غیبت غیرموجه از فرد کسر میگردد؛ زیرا فرد دچار بیانضباطی شده است. در صورتی که روزهای غیبت غیرموجه ادامه پیدا کند برخورد قاطع و حتی اخراج متوجه او خواهد شد.
تعجیل و تاخیر مجاز در قانون کار
هر یک از صاحبان کسب و کار زمانی را برای ورود و خروج پرسنل در نظر میگیرند و افراد در آن بازه زمانی باید در محل کار حاضر باشند. علاوه بر آن زمان کوتاهی مانند ۱۵ دقیقه برای ورود و خروج پرسنل در نظر گرفته میشود که به آن تعجیل و تاخیر مجاز گفته میشود و کسر کار به آن تعلق نمیگیرد. در صورتی که کارکنان در این بازه زمانی کوتاه نیز در محل کار حضور پیدا نکنند دچار تاخیر و غیبت کارکنان غیرمجاز شدهاند. هر یک از شرکتها قوانین خاصی برای غیبت و تاخیر پرسنل در نظر میگیرند که در راستای قانون کار وضع میشوند.
نحوه محاسبه غیبت در قانون کار
برای محاسبه غیبت در قانون کار باید مقدار زمان کار توسط کارکنان را در مقایسه با تعداد ساعتهای موجود برای کار مقیاس قرار دهید. برای محاسبه غیبت در طول هر دوره باید میانگین تعداد کارکنان را مطابق با ساعتهای کار محاسبه نمایید. طبق فرمول محاسبه کل کارکنان به نسبت کارکنانی که به طور غیرموجه غیبت نمودهاند به تعداد کل کارکنان سنجیده میشوند. محاسبه غیبت را میتوانید در دورهها و بازههای زمانی مختلف انجام دهید. برای مثال برای محاسبه غیبت هفتگی کافی است تعداد کل روزهای کاری هفته یعنی ۵ روز را حساب کنید و تعداد روز کاری از دست رفته در این دوره زمانی را حساب نمایید. سپس با تقسیم تعداد کل روزها بر تعداد روز کاری از دست رفته نرخ غیبت هفتگی به دست خواهد آمد. به این ترتیب با استفاده از دستگاه حضور و غیاب میتوانید میزان غیبت کارکنان را در بازه زمانی مشخص به طور دقیق محاسبه کنید.
محاسبه جریمه قیمت و تاخیر پرسنل
در این بخش نحوه محاسبه کسری کار و غیبت پرسنل را توضیح خواهیم داد. تاخیر در ورود و تعجیل در خروج مطابق با قانون کار مشمول کسر کار میشوند. فرمول محاسبه کسر کار به شکل زیر است:
کسر کار ماه × (۲×۲۲۰÷ حقوق پایه در حکم)
در صورت هر گونه تاخیر ورود و تعجیل خروج به طور غیرموجه متوجه تنبیهات زیر خواهید شد:
- مرتبه اول: دریافت نکردن دستمزد و مزایای جانبی قانونی به ازای مدت زمان تاخیر یا تعجیل همراه با اخطار شفاهی
- مرتبه دوم: دریافت نکردن دستمزد و مزایای جانبی قانونی به ازای مدت زمان تاخیر یا تعجیل همراه با اخطار کتبی با درج در پرونده
- مرتبه سوم: دریافت نکردن دستمزد و مزایای جانبی قانونی به ازای مدت زمان تاخیر یا تعجیل همراه با توبیخ کتبی با درج در پرونده
- مرتبه چهارم: پیشنهاد اخراج به مقام مدیریت مطابق با ماده ۲۷ قانون کار
نحوه محاسبه غیبت در انواع دستگاه حضور و غیاب نیز طبق قانون کار به تعداد روزهای غیبت شده بستگی دارد. برای این کار میتوانید بر اساس روزهای کاری یا ساعت کاری غیبت را محاسبه نموده و مطابق با آن حقوق و دستمزد را کسر کنید. طبق قانون کار به ازای روزها یا ساعات در صورت غیبت غیرموجه و تاخیر یا تعجیل غیرموجه از حقوق و دستمزد پرسنل کسب خواهد شد.
انواع مرخصی در قانون اداره کار
قانون کار انواع مختلفی از مرخصی را برای کارگران در نظر گرفته است تا بتوانند در شرایط مختلف از حق استراحت و رسیدگی به امور شخصی خود برخوردار شوند. بعضی از آن ها به توافق بین طرفین (کارمند و کارفرما) بستگی دارد و برخی دیگر نیز قانون اداره کار میباشد و کارفرما موظف به رعایت است. در جدول زیر به به صورت جداگانه به هریک از این موارد پرداخته ایم:
نوع مرخصی | مدت زمان | شرایط استفاده | توضیحات |
استحقاقی | حداقل یک ماه در سال (برای مشاغل سخت و زیانآور ۵ هفته) | توافق کارگر و کارفرما | فرصتی برای استراحت و تجدید قوا |
استعلاجی | متغیر (بسته به بیماری و نظر پزشک) | گواهی پزشک معتمد | برای بیماری یا حادثه |
زایمان | 120 روز (90 روز بارداری + 14 روز زایمان) | برای زنان باردار | حمایت از مادران شاغل |
بدون حقوق | متغیر (با توافق طرفین) | توافق کتبی کارگر و کارفرما | برای نیازهای شخصی کارگر |
ازدواج | 3 روز | ارائه مدرک ازدواج | به مناسبت ازدواج |
فوت بستگان | متغیر (مثلاً یک هفته برای فوت همسر یا فرزند) | ارائه گواهی فوت | برای سوگواری |
حج | یک ماه | فقط یکبار در طول دوران کار | برای انجام فریضه حج |
بین تعطیلی | یک روز | در صورتی که بین چند روز تعطیل، یک روز کاری وجود داشته باشد | برای استراحت بیشتر |
ساعتی | 2 تا 6 ساعت (بسته به سازمان) | کسر از مرخصی استحقاقی | برای انجام کارهای شخصی |
سخن پایانی
محاسبه غیبت کارکنان مطابق با قانون کار در هر شرکت دولتی و غیردولتی باعث برقراری نظم و انضباط میشود و از بروز تخلفات اداری جلوگیری میکند. به این منظور با تهیه دستگاه حضور و غیاب فراتکنو میتوانید هر گونه غیبت، تاخیر و یا تعجیل کارکنان را محاسبه کنید و بینظمیها را به حداقل برسانید.