دستگاه حضور و غیاب از مهمترین ابزار در کسب و کارها برای برقراری نظم و کنترل تردد پرسنل به کار میرود. با شروع انقلاب صنعتی در کسب و کار مردم تغییرات بزرگی ایجاد شد و روزبهروز کسب و کارها گسترش پیدا کردند و تعداد کارکنان افزایش یافت. برای نظارت و ثبت تردد کارکنان از شیوههای سنتی استفاده میشد؛ اما با به وجود آمدن دستگاههای حضور و غیاب بسیاری از مشکلات و خطاهای انسانی در این زمینه کاهش یافت. اگر تمایل دارید درباره تاریخچه حضور و غیاب و نحوه پیدایش آن بیشتر آشنا شوید تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
دستگاه حضور و غیاب چیست؟
پیش از آن که درباره تاریخچه حضور و غیاب صحبت کنیم بهتر است آشنایی مختصری با دستگاه حضور و غیاب داشته باشید. این دستگاه روشی برای نظارت و کنترل پرسنل است که در ادارات، سازمانها، صنایع و بسیاری از کسب و کارها استفاده میشود. این دستگاه قابلیتهای مختلفی دارد و علاوه بر ثبت ساعت دقیق ورود و خروج پرسنل به نظارت مرخصیها، تعطیلات، زمان استراحت، تعیین شیفتها، کسر کار، اضافه کار، محاسبه حقوق و دستمزد و… میپردازد.
دستگاه حضور و غیاب مطابق با قانون کار فعالیت میکند در نتیجه از پایمال شدن حق کارکنان و مدیران جلوگیری خواهد کرد. این دستگاه مدلهای بسیار گوناگون و متنوع دارد و به شیوههای مختلف احراز هویت و شناسایی پرسنل را انجام میدهد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
تاریخچه دستگاه حضور و غیاب
زمانی که انقلاب صنعتی در اروپا به آمریکا به وجود آمد در کسب و کار مردم تحولات بزرگی ایجاد شد و کارخانههای بزرگ شروع به کار کردند. کارخانهها حجم زیادی از کارکنان را استخدام میکردند و نیازمند نظارت و کنترل تردد آنها بودند. در آن زمان به شیوههای سنتی و دستی به نظارت و ثبت تردد پرسنل پرداخته میشد که با معایبی مانند خطاهای انسانی، اتلاف وقت، هدر رفتن منابع و عدم رضایت کارکنان همراه بود.
علاوه بر این که زمان زیادی برای ثبت ورود و خروج کارکنان توسط چندین مسئول اتلاف میشد حدود یک هفته برای محاسبه حقوق کارکنان در انتهای هر ماه نیاز بود و نارضایتی کارکنان را در پی داشت. چنین نیازهایی باعث شد توجه یک جواهرفروش نیویورکی جلب شود و در سال ۱۸۸۸ ابتداییترین دستگاه حضور و غیاب را طراحی و وارد بازار کند. این دستگاه تحت عنوان دستگاه حضور و غیاب کلید و نوار طراحی شد که برای ثبت تردد پرسنل از نوارهای کاغذی استفاده میشد.
در واقع این نوارها دارای یک شماره یکتا برای هر فرد بودند و هنگامی که میخواستند تردد خود را ثبت کنند نوار را درون دستگاه قرار میدادند و ساعت تردد آنها ثبت میشد. این دستگاه دارای چرخدندههایی بود که زمان دقیق تردد را روی نوار کاغذی ثبت میکرد. مدت زمان زیادی نگذشت که دکتر الکساندر دستگاه حضور و غیاب بعدی را طراحی نمود، در این دستگاه به هر فرد یک شماره پرسنلی اختصاصی بر روی یک شمارهگیر بزرگ قرار میگرفت و افراد برای ثبت تردد بازوی اشارهگر را بر روی شماره میبردند و ساعت دقیق بر روی کاغذ ثبت میشد.
پیدایش اولین دستگاه حضور و غیاب
دنیل ام کوپر در سال ۱۸۹۴ میلادی با استفاده از یک ساعت، کاغذهای مقوایی و یک چرخ مخصوص دستگاهی تحت عنوان دستگاه حضور و غیاب کارتی معروف به ساعت روچستر تولید کرد که بهعنوان اولین دستگاه بزرگ و غیاب شناخته میشود. نحوه کار دستگاه به صورتی است که افراد کاغذهای مقوایی را درون دستگاه قرار میدادند و پس از فشردن دسته اهرمی ساعت ورود و خروج پرسنل بر روی آن ثبت میشد. افراد روزانه در دو نوبت صبح و بعدازظهر کارت خود را وارد روچستر میکردند و ساعت ورود و خروج خود را ثبت مینمودند. این دستگاه باعث شد تا حد زیادی نظارت مدیران بر پرسنل راحتتر شود و حقوق و دستمزد کارکنان منصفانهتر حساب گردد.
توسعه دستگاه حضور و غیاب
صرفهجویی در زمان و محاسبه آسانتر حقوق کارکنان باعث شد دستگاه حضور و غیاب مورد استقبال بسیاری از کسب و کارها قرار گیرد و با افزایش تقاضا روبرو شد. برای همین شرکت آیبیام در سال ۱۹۱۱ دست به تولید انبوه دستگاههای حضور و غیاب زد و نهایت در سال ۱۹۲۰ بسیاری از کارخانهها و ادارات با خرید این دستگاهها از شیوههای سنتی ثبت تردد دست کشیدند. دستگاههای حضور و غیاب با سرعت بسیار بالایی توسعه پیدا کردند و در سال ۱۹۳۸ اولین دستگاه حضور و غیاب اتوماتیک طراحی و روانه بازار شد. این دستگاه زمان را بر اساس دقیقه ثبت میکرد و روزها و ساعات کار پرسنل را به شکل یک خط افقی چاپ مینمود.
انواع دستگاههای حضور و غیاب
در حال حاضر مدلهای بسیار گوناگون و کاربردی از دستگاههای حضور و غیاب وجود دارند و از مزایای بینظیری برخوردار هستند. انواع دستگاه حضور و غیاب عبارتاند از:
1. دستگاه حضور و غیاب کارتی
پس از دستگاههای ابتدایی که ساخته شد میتوان گفت در تاریخچه حضور و غیاب دستگاه حضور و غیاب کارتی نمونهای کاملاً متمایز بود. در این دستگاه به هر شخص یک کارت شناسایی مغناطیسی تعلق میگیرد که دارای شماره شناسایی اختصاصی است. این کارت با قرار گرفتن در نزدیکی دستگاه ساعت ورود به خروج پرسنل را ذخیره میکند و اطلاعات حاصل را در نرمافزار حضور و غیاب پردازش مینماید. کاربری آسان، سازگاری با محیطهای کاری مختلف و قیمت پایین نسبت به مدلهای دیگر از مزایای این دستگاه هستند.
2. دستگاه حضور و غیاب اثر انگشتی
بهعنوان اولین دستگاه حضور و غیاب بیومتریک شناخته میشود که با استفاده از اثر انگشت بهعنوان یکی از ویژگیهای فیزیولوژی منحصربهفرد انسان اقدام به احراز هویت میکند. این دستگاه نیازی به صرف هزینه چاپ کارت ندارد و علاوه بر هزینه، صرفهجویی زیادی در زمان دارد. جلوگیری از کلاهبرداری و تقلب و عدم وجود مشکل فراموشی کارت از مهمترین مزایای این دستگاه هستند.
3. دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره
از جدیدترین و بهترین دستگاههای حضور و غیاب بیومتریک است که غیرتماسی بوده و پرسنل با قرار دادن چهره خود مقابل دستگاه ساعات ورود و خروج خود را ثبت میکنند. این دستگاه نقش موثری در حفظ بهداشت محیط دارد و از انتشار آلودگیها جلوگیری میکند. علاوه بر آن امکان تقلب و کلاهبرداری توسط آن وجود ندارد و مانند دستگاه انگشت زنی مشکل فراموشی کارت وجود نخواهد داشت.
سخن پایانی
در مقاله امروز با تاریخچه دستگاه حضور و غیاب آشنا شدید و اکنون اهمیت استفاده از آن را درک خواهید کرد. شرکت فراتکنو ارائهدهنده جدیدترین و باکیفیتترین دستگاههای حضور و غیاب در کشور است و مدلهای توسعهیافته را میتوانید از این برند تهیه کنید.