بیومتریک از بهترین تکنولوژی‌هایی است که برای احراز هویت به کار می‌رود و امنیت بسیار بالایی دارد. در تکنولوژی بیومتریک از مشخصه‌های فیزیولوژی و منحصربه‌فرد هر شخص مانند اثر انگشت، تشخیص چهره، عنبیه و الگوی کف دست برای احراز هویت و شناسایی افراد پرداخته می‌شود. این تکنولوژی در طراحی انواع دستگاه حضور غیاب به کار می‌رود و مزایای زیادی مانند امنیت بالا، دقت بالا در ثبت تردد، صرفه‌جویی در زمان و هزینه و… دارد. در ادامه همراه ما باشید تا با تکنولوژی بیومتریک و انواع آن بیشتر آشنا شوید.
تعریف تکنولوژی بیومتریک
اگر به طور دقیق بخواهیم بگوییم بیومتریک چیست؟ باید گفت از روش‌های امنیتی به شمار می‌رود که با استفاده از ویژگی‌های فیزیولوژی منحصربه‌فرد انسان به کنترل دسترسی و برقراری امنیت می‌پردازد. در واقع مجموعه‌ای از ویژگی‌های فیزیکی انسان مانند اثر انگشت به‌عنوان داده‌های بیومتریک جمع‌آوری می‌شوند و در سیستم‌هایی مانند دستگاه حضور و غیاب ثبت می‌شوند. پس از آن افراد برای احراز هویت اثر انگشت خود را روی اسکنر دستگاه قرار می‌دهند و پس از تایید تردد آنها ثبت خواهد شد.
امروزه با به‌کارگیری تکنولوژی بیومتریک در سیستم‌های امنیتی امکان کلاهبرداری و تقلب به صفر رسیده است و مدیران با اطمینان خاطر می‌توانند به عملکرد مناسبی از پرسنل خود دست پیدا کنند. در این تکنولوژی اختلاف ویژگی دو فرد به راحتی تشخیص داده می‌شود و کاملاً یونیک است. یکی از رایج‌ترین کاربردهای بیومتریک استفاده در گوشی‌های همراه است که تقریبا همه با آن سر و کار داریم و اجازه نمی‌دهد افراد دیگر به محیط آن دسترسی پیدا کنند.
بیومتریک چگونه کار می‌کند؟
دستگاه‌هایی که بر پایه تکنولوژی بیومتریک طراحی شده‌اند از سه بخش اصلی سنسور، کامپیوتر و نرم‌افزار برخوردار هستند. سنسور برای ثبت داده‌های کاربر به کار می‌رود و هنگام ثبت تردد اطلاعات را شناسایی و تایید می‌کند. اطلاعات بیومتریک در کامپیوتر ذخیره می‌شوند و نرم‌افزار موجب اتصال سیستم کامپیوتر به سنسور خواهد شد. در واقع دستگاه‌های کنترل تردد بیومتریک امکان دسترسی به برنامه‌ها و دستگاه‌ها را به وجود می‌آورند و همواره در حال پیشرفت هستند.
انواع بیومتریک کدام هستند؟
انواع بیومتریک از نظر عملکرد و روش‌های احراز هویت به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
1. سیستم بیومتریک تک عاملی
در این سیستم تنها از یک ویژگی بیومتریک برای احراز هویت استفاده می‌شود که شامل اثر انگشت، تشخیص چهره، عنبیه چشم و الگوی کف دست هستند. بیومتریک اثر انگشت از قدیمی‌ترین روش‌های بیومتریک است که همچنان به دلایل مزایایی که دارد بسیار محبوب بوده و در بسیاری از مجموعه‌های کاری و غیرکاری استفاده می‌شود.
2. سیستم بیومتریک چند عاملی
در چنین سیستم‌هایی از دو یا چند ویژگی بیومتریک استفاده می‌شود و برای مثال افراد علاوه بر اثر انگشت می‌توانند از طریق تشخیص چهره احراز هویت خود را ثبت کنند. البته در طراحی این دستگاه‌ها از ترکیب شیوه‌های غیر بیومتریک مانند کارت پرسنلی و رمز نیز استفاده می‌شود.
دستگاه‌های بیومتریک از نظر سخت‌افزار در دو نوع تماسی و غیرتماسی وجود دارند، در سیستم‌های تماسی مانند دستگاه انگشت‌زنی افراد برای احراز هویت انگشت خود را بر روی سنسور قرار می‌دهند. در دستگاه‌های غیرتماسی مانند تشخیص چهره بدون آن که نیاز به تماس با دستگاه باشد هویت فرد تایید می‌شود.
تکنولوژی بیومتریک چه مزایایی دارد؟
استفاده از تکنولوژی بیومتریک برای شناسایی و احراز هویت کاربران مزایای زیادی به دنبال دارد و موجب شده امروزه در بسیاری از سیستم‌ها مانند دستگاه حضور و غیاب مورد استفاده قرار گیرد:
امنیت بالا
احراز هویت بیومتریک در مقایسه با روش‌های سنتی از امنیت فوق‌العاده بالاتری برخوردار است و امکان تقلب کاربران را به صفر می‌رساند. با قرار دادن دستگاه‌های بیومتریک در بخش‌های مختلف مجموعه می‌توان از ورود و دسترسی افراد غیرمجاز جلوگیری کرد. همچنین کاربران برای ثبت تردد یا احراز هویت نیازی به حفظ و ذخیره کردن داده‌های بیومتریک ندارند. در این تکنولوژی نسبت به سایر روش‌های احراز هویت هک شدن یا از دست دادن داده‌های بیومتریک بسیار سخت است.
سهولت استفاده
کاربران بدون داشتن کارت یا حفظ کردن رمز می‌توانند تردد خود را تنها در یک ثانیه ثبت کنند و از اتلاف وقت جلوگیری می‌شود. اغلب تنها با قرار دادن چهره خود مقابل اسکنر دستگاه یا انگشت خود بر روی اسکنر احراز هویت می‌شوند.
سریع و کارآمد
یکی از مهمترین مزایای تکنولوژی بیومتریک که آن را از روش‌های سنتی احراز هویت متمایز می‌کند افزایش سرعت هنگام ثبت ساعات ورود و خروج پرسنل است. این مزیت برای مجموعه‌هایی که دارای تعداد پرسنل بالایی هستند بسیار کارآمد است.
صرفه‌جویی در هزینه
از دیگر مزایای مهم سیستم‌های بیومتریک کاهش هزینه‌ها است و برای ثبت تردد پرسنل نیازی به صدور کارت نخواهد بود. همچنین این سیستم اجازه نمی‌دهد افراد غیرمجاز به اموال شرکت دسترسی پیدا کنند و میزان سرقت را به حداقل می‌رساند. با این دستگاه تعداد نیروی انسانی جهت حفظ امنیت و نگهبانی و یا مسئولیت ثبت تردد کاهش پیدا خواهند کرد. امکان ترکیب سیستم‌های بیومتریک با سیستم‌های امنیتی وجود دارد و امنیت سازمان بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند.
تکنولوژی بیومتریک چه کاربردهایی دارد؟
بیومتریک به‌عنوان یکی از روش‌های امنیتی و قابل اعتماد کاربردهای گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهد و برای تایید هویت افراد در موارد زیر استفاده می‌شود:
- خدمات بهداشتی و درمانی: بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و داروخانه‌ها از مراکز بهداشتی و درمانی هستند که برای تایید هویت افراد در این مراکز از سیستم‌های بیومتریک استفاده می‌کنند.
- امور مهاجرت و گمرک: افراد برای دریافت گذرنامه‌های الکترونیکی نیاز به احراز هویت دارند؛ علاوه بر آن در فرودگاه‌ها از طریق اسکنرهای بیومتریک به مطابقت بین اثر انگشت و گذرنامه مسافر پرداخته می‌شود.
- اجرای قانون و امنیت عمومی: به‌منظور شناسایی مجرمان یا مظنونین از تکنولوژی بیومتریک برای تطبیق داده‌ها استفاده می‌شود.
- کالاهای تجاری: انواع مشاغل تجاری، رستوران‌ها، سازمان‌های ورزشی، مؤسسات مالی و… برای تایید هویت مشتریان و دسترسی آنها به خدمات از سیستم‌های بیومتریک استفاده می‌کنند.
- حفظ امنیت: عدم دسترسی افراد غیرمجاز به امکانات و شبکه‌های رایانه‌ای از دیگر کاربردهای سیستم‌های بیومتریک است. در ادارات و سازمان‌ها برای حفظ اطلاعات و داده‌ها از دستگاه حضور و غیاب بیومتریک استفاده می‌شود.
سخن پایانی
بیومتریک از کارآمدترین تکنولوژی‌های روز است که با استفاده در دستگاه‌های کنترل تردد در بالاترین سطح امنیت و دقت به احراز هویت افراد می‌پردازد. بیومتریک انواع گوناگونی دارد و هر کدام دارای مزایا ویژگی‌های منحصربه‌فرد هستند و با توجه به نیازهای مجموعه می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید.
